อุ๊ยสอนหลาน
เผยแพร่เมื่อ: โดย: 60ss
หลานเหยหลCานขะใจ๋ลูกเจ๊Amาตื่นมDmาล้างหน้าอย่านอGนขะใจ๋ลูกมCาฟังกำอุ๊ยสอAmนถ้าอุ๊ยม้วยมDmร ไผจะสอนเจ้Gา
ตะวันอยู่สูCงมันบ่าอยู่เฝ้AmาผDmดมาตั้งขอบฟ้Gาวันใหม่มาแล้วCเน้อ อย่ามัวเนิ่นจ้AmาขะใDmจ๋เต๊อะลูกมGาฟังกำข้าวกำเครืC Gอ
| C Am | Dm G |
| C Am | Dm G C | G |
ก่อฟังเน้Cอ ลูกหลานต๋านเต้Amากินข้าDmวจะไปเคาะถ้วยแก๋Gงลุกยามเจ้Cาจะไปย่ำเฮือนแฮAmงจะไปแยDmงดูเงาบ่อน้ำG
จะไปอู้ลำตั๋วC ไค่หัวล้ำบ้านAmเปิ้ลจะว่Dmาสาธาณถ่อยจ๋Gาจะไปตี๋ก๋อCงแข่งยังเสียงฟ้Amาขี้ม้Dmาต้าดวงตะวัGน
ปี้น้องร่ำรวยC อย่าคิดเปิ่งหวัAmงเปิ้ลบ่าใจ่Dmจะว่าเฮาดีGจะไปขึ้นเฮืCอนเจ้านายเศรษฐีAmเพราะถ้าของเปิ้ลมีDmหายไปอย่างอั้Gน
เปิ้ลจะว่าเฮCานั้นลักเอามาบ้าAmนเพราะตั๋DmวเฮามันยากไGร้เปิ้ลเป็นเศรษฐีC บ่าดีไปใกAmล้ตัวเฮายาDm Gกไร้..ก้มหน้าบกดิC C7น
ไFม้สูงกว่าไม้G มันยังพ่CายภัยจากลAmมอันคFนสูงกว่าคGน จั่งพ่าCยตัวตนเอAmงมีFดเทียนคมกล้Gา ก็ถากCเหลาตัวบ่อเป็AmนทำFดีและเด่นG จะเป็นภัCย G
| C Am | Dm G |
| C Am | Dm G C | G |
หลานจะไปถ่ายโถCง ก๋างกาด ก๋างAmข่วงจะไปทวDmงถามหนี้ก๋างคGนจะไปถากไม้C เข้าหามือตAmนยามลDmมไปก้ำกล้วยก้ำเครือG
เข้าดงป่าไม้C จะไปต้าเสืAmอลงเฮืDmอ ไป ต้าเงือก ต้าน้ำGหันง่ายอย่าเอCา หันเบาอย่าข้Amามจะไปย่Dmามโตดคนอื่นเขGา
ย่อมเฮาหนุ่มแน่Cน จะไปดูแคลนคนเฒ่Amายามเฮาเฒ่Dmาไปดูแควนเด็กน้อGยหนามแก่แข็งแต่มุ่Cม หนามหนุ่มแต่ผ่อAmยมันเด่นด้Dmอยไปต่างกั๋Gน
อย่างบางกำตื่Cน บางกำลึกล้ำ AmบางกำDmก่อลั่นสั่นใจ๋Gและบางกำอู้Cก็เหมือนมีไม้ใต้AmจุDmดส่องไว้Gในใจ๋คC C7น..
| ** |
| C Am | Dm G |
| C Am | Dm G C | G |
เสียมบ่าคCมหื้อใส่ด้ามหนัก ๆAmฮู้บ่านัDmกก่อถามหลาย ๆGกิ่วดอยภูCฮู้หันตามสาAmยกิ่วหญิ๋งจาDmย ดูดายบ่าหัGน
อย่ากำอู้คนCที่นินทาเล่าขวัAmญมันตึงมีDmมามันทั่วทิGศเกิดเป็นคCนจึงดูร่ำพิAmศคิดตรDmองมองดูหื้อไกGล
ว่าที่หม้อบ่าฮ้อCนใจ่เป็นตั๊ดไAmหมันเป็นตั๊ดไDmฟที่ลนก้นหม้GอเหตุปัจจัCยเป็นไปตามข้Amอหลานก่อลอDmงกึดตรอGงดูเน้อหลาCนหลานก่อลอDmงกึดตรอGง..
อันกำFที่อุ๊ยสอนหลาGนเป็นกำCโบราณข่าวจ้อAmยสืFบต่อถ้อGยมาหลายเจ่นC C7คนไFม้ก็สืบไม้G.. คCนก็สืบคAmนอย่างกำDmพญาพGม..เปิลจ่มมCาเหมือนอย่างกำDmพญาพGม..เปิลจ่มมCาก่อลองไปฟัDmงกำพญา.G.พมที่เปิ้ลจ่มมC Gา
| C Am | Dm G |
| C Am | Dm G C | G |
อ้ายเป็นไฟC น้องเป็นน้ำAmบ่าเมินนาDmน มันก่อดับเย็Gนหลานอย่าเป็นไปCอย่างไก่กับเห็Amนที่ผูกเวDmรไปหลายสืบธาGร
ปี่น้องผิดกัCนก็เหมือนมีดฟันน้ำAmก็อย่าหื้อมัDmนถึงขั้นผูกเวGรเปรอะเปื้อนนั้Cนน้ำหาบปาเป็นAmก่อเอาน้ำDmใสเย็นซวยหลัGง
รางฮ้ายปางฮ้อCน จางดีปางหล้Amาก่อหุ่มมีมDmา ปะล้Gาบ่าว่าไปดีC บ่อตือไผจ้Amาจั่งเป็นเมฆฝ้Dmา ปามัGว
ก็อยู่ตามน้ำC ทำไปตามตัAmวน้ำเปียงDm Gใด.. ดอกบัวเปียงนั่Cนน้ำเปียงDm Gใด.. ดอกบัวเปียงนั่Cนน้ำเปียงDm Gใด.. ดอกบัวเปียงนั่Cน
| Dm G | C |
| Dm G | C |

เนื้อเพลง อุ๊ยสอนหลาน Boy Imagine's กับ ฟีฟ่าหลานเหยหลานขะใจ๋ลูกเจ๊า ตื่นมาล้างหน้าอย่านอน ขะใจ๋ลูกมาฟังกำอุ๊ยสอน ถ้าอุ๊ยม้วยมร ไผจะสอนเจ้า ตะวันอยู่สูงมันบ่าอยู่เฝ้า ผดมาตั้งขอบฟ้า วันใหม่มาแล้วเน้อ อย่ามัวเนิ่นจ้า ขะใจ๋เต๊อะลูกมาฟังกำข้าวกำเครือ ก่อฟังเน้อ ลูกหลานต๋านเต้า กินข้าวจะไปเคาะถ้วยแก๋ง ลุกยามเจ้าจะไปย่ำเฮือนแฮง จะไปแยงดูเงาบ่อน้ำ จะไปอู้ลำตั๋ว ไค่หัวล้ำบ้าน เปิ้ลจะว่าสาธาณถ่อยจ๋า จะไปตี๋ก๋องแข่งยังเสียงฟ้า ขี้ม้าต้าดวงตะวัน ปี้น้องร่ำรวย อย่าคิดเปิ่งหวัง เปิ้ลบ่าใจ่จะว่าเฮาดี จะไปขึ้นเฮือนเจ้านายเศรษฐี เพราะถ้าของเปิ้ลมีหายไปอย่างอั้น เปิ้ลจะว่าเฮานั้นลักเอามาบ้าน เพราะตั๋วเฮามันยากไร้ เปิ้ลเป็นเศรษฐี บ่าดีไปใกล้ ตัวเฮายากไร้ ก้มหน้าบกดิน ไม้สูงกว่าไม้ มันยังพ่ายภัยจากลม อันคนสูงกว่าคน จั่งพ่ายตัวตนเอง มีดเทียนคมกล้า ก็ถากเหลาตัวบ่อเป็น ทำดีและเด่น จะเป็นภัย หลานจะไปถ่ายโถง ก๋างกาด ก๋างข่วง จะไปทวงถามหนี้ก๋างคน จะไปถากไม้ เข้าหามือตน ยามลมไปก้ำกล้วยก้ำเครือ เข้าดงป่าไม้ จะไปต้าเสือ ลงเฮือ ไป ต้าเงือก ต้าน้ำ หันง่ายอย่าเอา หันเบาอย่าข้าม จะไปย่ามโตดคนอื่นเขา ย่อมเฮาหนุ่มแน่น จะไปดูแคลนคนเฒ่า ยามเฮาเฒ่าไปดูแควนเด็กน้อย หนามแก่แข็งแต่มุ่ม หนามหนุ่มแต่ผ่อย มันเด่นด้อยไปต่างกั๋น อย่างบางกำตื่น บางกำลึกล้ำ บางกำก่อลั่นสั่นใจ๋ และบางกำอู้ก็เหมือนมีไม้ใต้ จุดส่องไว้ในใจ๋คน เสียมบ่าคมหื้อใส่ด้ามหนักๆ ฮู้บ่านักก่อถามหลายๆ กิ่วดอยภูฮู้หันตามสาย กิ่วหญิ๋งจาย ดูดายบ่าหัน อย่ากำอู้คนที่นินทาเล่าขวัญ มันตึงมีมามันทั่วทิศ เกิดเป็นคนจึงดูร่ำพิศ คิดตรองมองดูหื้อไกล ว่าที่หม้อบ่าฮ้อนใจ่เป็นตั๊ดไห มันเป็นตั๊ดไฟที่ลนก้นหม้อ เหตุปัจจัยเป็นไปตามข้อ หลานก่อลองกึดตรองดูเน้อหลาน หลานก่อลองกึดตรอง อันกำที่อุ๊ยสอนหลาน เป็นกำโบราณข่าวจ้อย สืบต่อถ้อยมาหลายเจ่นคน ไม้ก็สืบไม้ คนก็สืบคน อย่างกำพญาพมเปิลจ่มมา เหมือนอย่างกำพญาพมเปิลจ่มมา ก่อลองไปฟังกำพญาพมที่เปิ้ลจ่มมา อ้ายเป็นไฟ น้องเป็นน้ำ บ่าเมินนาน มันก่อดับเย็น หลานอย่าเป็นไปอย่างไก่กับเห็น ที่ผูกเวรไปหลายสืบธาร ปี่น้องผิดกันก็เหมือนมีดฟันน้ำ ก็อย่าหื้อมันถึงขั้นผูกเวร เปรอะเปื้อนนั้นน้ำหาบปาเป็น ก่อเอาน้ำใสเย็นซวยหลัง รางฮ้ายปางฮ้อน จางดีปางหล้า ก่อหุ่มมีมา ปะล้า บ่าว่าไปดี บ่อตือไผจ้า จั่งเป็นเมฆฝ้า ปามัว ก็อยู่ตามน้ำ ทำไปตามตัว น้ำเปียงใด ดอกบัวเปียงนั่น น้ำเปียงใด ดอกบัวเปียงนั่น น้ำเปียงใด ดอกบัวเปียงนั่น
เนื้อหาเพลง “ อุ๊ยสอนหลาน “ ทั้งหมดเรียบเรียงมาจาก ‘ กำบะเก่า ‘ หรือคำคมของล้านนา ซึ่งเป็นคำสอน ,คำแนะนำ ,คำตักเตือน มีทั้งการบอกให้กระทำ & ไม่ให้กระทำ รวมถึงการอุปมาอุปมัย โดยคนโบราณได้ผูกถ้อยคำเป็นคำคล้องจองขึ้นเพื่อให้จดจำได้ง่าย และมีความหมายที่ลึกซึ้ง ส่วนผู้ที่คิดสร้างสรรค์ถ้อยคำเหล่านั้น โดยส่วนใหญ่ ไม่อาจสืบค้นหามาได้เลย ด้วยบางส่วนเป็นคำบอกเล่าโดยปากที่ได้ยินมาแต่เด็ก และบางส่วนนั้นต้นฉบับที่เป็นใบลานเกือบทั้งหมด ไม่ปรากฎ ชื่อผู้จาร / คัดลอก พบแต่ชื่อผู้ปริวรรตเท่านั้น สันนิษฐานกันว่า อาจเป็นเพราะ กวีล้านนาในสมัยโบราณนั้น ไม่นิยมระบุชื่อของตนเองไว้ในผลงาน วรรณกรรมคำสอนของล้านนา มีขอบเขตกว้างขวาง เช่น คำสอนบุคคลทั่วไป ,คำสอนชายหญิง ,คำสอนเลือกคู่ ,คำสอนสามีภรรยา ,คำสอนแก่ไพร่ และคำสอนแก่ผู้ปกครอง ส่วนตัวนั้นรวบรวมมาแต่เรื่องที่ชอบและสนใจ คือ คำสอนคนทั่วไป แต่ก็มีคำสอนอื่นๆปะปนมาบ้าง ที่เห็นว่าเกี่ยวข้องกัน และสามารถอธิบายให้เข้าใจได้ชัดเจนขึ้น